Vrije School op de tweesprong

Waar blijft het eigene van de Vrije School?

John Hogervorst (red.)

Het is niets nieuws dat de Vrije Scholen moeten proberen 'het midden te houden'. Aan de ene kant wordt er aan de scholen getrokken door de Onderwijsinspectie of ouders die onderwijs 'van deze tijd' willen. Aan de andere kant is er het rijke verleden, gekleurd door de oorspronkelijke idealen van de Vrije School.

En wat bevindt zich hiertussen?
De Vrije Schoolpraktijk van vandaag… die niet altijd aan alle verwachtingen kan voldoen. Het laveren tussen twee uitersten zorgt voor veel onrust en een koers die niet helder is.

Welke keuzes zullen gemaakt worden? Wie zullen die keuzes maken? En op welke gronden, met welke perspectieven, vanuit welke inspiratiebron?

Deze bundel hoopt bij te dragen aan een klimaat om deze en aanverwante vragen open en met bewustzijn onder ogen te zien en in gesprek te brengen.

---------------------------------

Uit een bespreking in 'Rondom het Kind':
Dit boekje (...) probeert allen die te maken hebben met de vrijeschool, maar vooral lerarencolleges wakker te schudden voor de situatie waarin het onderwijs nu verkeert. Alle wantoestanden die door de inspectie aan het licht zijn gebracht passeren de revue: de vrijescholen presteren in te grote getale ondermaats; de kinderen leren te laat en te langzaam; meer toetsen. Maar het geeft ook aan, hoe het eigene, de oorspronkelijke gedachte van de Vrije School nu opgepakt kan worden.
Hoe nu onze kerntaak: het begeleiden en stimuleren van kinderen in de huidige setting zonder 9de leerjaar en zonder lerarenzelfbestuur te realiseren is?
Op heldere wijze geven de verschillende auteurs hun inzichten weer: wat er vebeterd / veranderd zou moeten worden om met elkaar tot een organisatie/gemeenschapsvorm te komen waarin ieders inbreng tot zijn recht kan komen op basis van vertrouwen in elkaar. Het gaat om in de praktijk oefenen van het hartedenken. Laat deze bundel door allen gelezen en overwogen worden! (...) Everyday is a fresh beginning!

--------------------------------

Uit de inleiding:
Begin september 2007 kregen de Vrije Scholen ruim aandacht in NRC/Handelsblad. De kwaliteit van het onderwijs op de Vrije Scholen laat zeer te wensen over, zo betoogde de Onderwijsinspectie. Het onderwijs op de Vrije Scholen dient echt aangepast te worden aan de eisen van de moderne tijd.

Ouders die niet zo goed weten waarvoor zij kiezen wanneer zij hun kind naar de Vrije School sturen, zullen misschien blij zijn met deze geluiden. De Vereniging van Vrije Scholen leek ook niet echt ontevreden te zijn met de kritiek en probeert tegemoet te komen aan de eisen van de moderne tijd.

Is Vrije Schoolonderwijs identiek aan ´slecht onderwijs´? Je zou het haast denken. Alleen… zó eenvoudig is het probleem niet. Het probleem is dat er nauwelijks nog sprake is van Vrije Schoolonderwijs. Want wie weet nog wat dat is?

In december 2007 verscheen in het tijdschrift Driegonaal het artikel Vrije Scholen op de tweesprong, waarin concreet op de huidige problemen in de praktijk van het Vrije Schoolonderwijs werd ingegaan. Het artikel riep veel reacties op. Uit binnen- en buitenland kwamen vele lezersreacties die de strekking van het artikel bevestigden: 'zo is het hier ook!' Reacties van lezers die een andere visie op de situatie hadden kwamen er ook, hoewel slechts een handjevol. Natuurlijk zijn echter juist déze reacties de meest interessante: ze bieden de kans om nader in gesprek te gaan.

Dat gesprek volgde in verdere nummers van Driegonaal en werd uitgewerkt en voortgezet in andere artikelen, zoals die van Martin van den Broek en Monique Wortelboer. Naast een poging de huidige situatie in ogenschouw te nemen, bieden verschillende bijdragen ook aanknopingspunten voor een richting waarin oplossingen gevonden kunnen worden. Dit alles wordt in deze bundel aangevuld met teksten van Rudolf Steiner, Christine Gruwez en Dieter Brüll, die een aantal aspecten verdiepen of illustreren.

Natuurlijk bevat deze bundel niet 'de oplossing' voor de bestaande problemen. Die oplossing, beter gezegd: ontwikkelingsrichting, kan slechts gevonden worden door degenen die concreet in de praktijk van een school staan: ouders, leraren en bestuurders. Zij kunnen, voor hún school, hún keuzes maken. Dat kan niet anders dan maatwerk zijn - aangemeten aan de school, de mensen, de omstandigheden. Alleen... zou van een Vrije School verwacht mogen worden dat oplos-singsrichtingen altijd worden gezocht in een blijvende verbinding met de bron waaruit de Vrije Schoolpedagogiek voortkomt: de geesteswetenschap van Rudolf Steiner.

Wij hopen dat deze bundel wordt opgenomen zoals bedoeld: als een bijdrage aan een gesprek over het Vrije Schoolonderwijs in Nederland dat in een moeilijke situatie verkeert maar dat het meer dan waard is om voor 'gevochten' te worden.

Vrije School op de tweesprong

Waar blijft het eigene van de Vrije School?

John Hogervorst (red.) · alles van deze auteur 

€ 14.50

ISBN 9789073310551