winkelmandje De Vrijeschooluitdaging
op weg naar de bewustzijnsziel
Henk Kranenborg
Dit boek beschrijft mijn zoektocht naar en herkenning van de bewustzijnsziel als de kern van Vrijeschool-onderwijs. Ik hoop dat het lezen jou er ook dichter bij zal brengen.
In De Vertelkunst houd ik een pleidooi voor het levend vertellen. Natuurlijk is voorlezen efficiënter en er moet zoveel meer. Het dagelijks 'scheppen' van het verhaal schept voor de kinderen en jezelf de bedding, waarin de bewustzijnsziel haar werk kan doen. Het scheppen van beelden heeft een helende werking. Het vormt de overgang van de éénduidige naar de veelzijdige werkelijkheid.
In De directe ervaring introduceer ik de 'schrik van Hermes'. Naast een levendige herhaling geeft de verrassing en het inspelen op wat er gebeurt de scheppende ruimte voor kunstzinnig onderwijs. Daarin kun je elkaar ontmoeten in elke leeftijdsfase.
In Wanneer doe ik het goed beschrijf ik hoe de fenomenologie ruimte schept voor de bewustzijnsziel, waarbij iedere scheppende stap de volgende en juiste is. Zo'n kunstzinnig leerproces kent geen standaard voor goed of slecht, maar vraagt een levende verbinding en betrokkenheid. De kinderen zijn niet geïnteresseerd in wat we kunnen, maar in wat we met hen doen met wat we kunnen.
In De Wil bij Steiner en Jung gebruik ik de vier psychologische typen van Jung om het afstemmen van wil, gevoel en denken van Steiner nieuw leven in te blazen. Voor Jung werken de vier psychologische kwaliteiten samen, wanneer je inferieure kwaliteit er mag zijn en je die leert dragen. Mededogen daarvoor geeft, als bij de bewustzijnsziel, de doorbraak naar de geest of het 'Zelf'. Het onbewuste goud dat in het inferieure zit, wordt erdoor zichtbaar.
In Ik-versterking of Ik-verstarring vraag ik me af of een verdere liberale ik-versterking niet tot ik-verstarring leidt. Of het niet aan de tijd is, dat individuele leerkrachten/schoolleiders etc. juist nu in de druk van buiten hun eerste gewilde bewustzijnsziel-stappen gaan zetten.
In De rol van het denken bespreek ik de plaats van het denken in de ontwikkeling van de bewustzijnsziel. Dat het denken ook tot voorstellingen kan komen los van de fysieke werkelijkheid, maar wel voorstellingen die consistent en werkelijkheidsgetrouw zijn. Daarnaast school je je denken door je te verdiepen in archetypische beelden. Hierdoor wordt ons denken en ons individueel bewustzijn sterker en daarmee ook onze vrijheid en objectiviteit.
In Hechten én onthechten beschrijf ik waarom je met de 'twee harten' van Khalil Gibran vol overgave middenin het leven moet staan en waarom uiterlijke maatstaven je gebonden houden aan de verstandsziel. Voor de bewustzijnsziel moet je leren denken met je tenen en vingers...
In Alchemie van de geest verbeeld ik de ondersteuning van hogere hiërarchieën in de zeven fasen van het leerproces, waarschuw ik tegen mechanistische onderwijsmethoden en reik ik daar alternatieven voor aan, inclusief onze eigen drieslag van de periode. Deze maakt ruimte voor een wisselwerking met de geest, zoals de bewustzijnsziel dat doet.
In Een Subject-zijn van Biesta laat ik, in een boekbespreking van "Wereldgericht Onderwijs", zien hoe er een tegenbeweging tegen de meetindustrie in het onderwijs ontstaat, die grote overeenkomsten vertoont met de ontwikkeling van de bewustzijnsziel. Subject-zijn betekent eigenlijk jezelf in de wereld kunnen waarnemen, waardoor je niet je impulsen volgt, maar keuzes kunt maken. Daarmee wordt het een soort tweede ik. Deze kan onderbreking, niet-weten en kwetsbaarheid dragen, zodat de werkelijkheid zich kan uitspreken. Onderwijs zou zich van de prestatiedruk moeten bevrijden, uiterlijk en innerlijk, om leerlingen dat tweede ik te laten ervaren. Dat kan alleen in het hier en nu en van hart tot hart.
In Vrijeschool vraagt: een bewustzijnsziel geef ik een menskundige fundering voor een echt zelf gewilde en in gang te zetten ontwikkeling van de bewustzijnsziel en wat er in de school nodig is om die ontwikkeling zo te laten plaatsvinden, dat het echt voor ieder een eigen vermogen wordt (met zeven praktische bijlagen).
Bij elkaar zijn het allemaal verschillende caleidoscoische inkijkjes in de bewustzijnsziel, want deze is alleen in een veelzijdigheid te benaderen, wat ruimte biedt aan en eerbied heeft voor de eigen ervaring.
Ik hoop dat het je zal inspireren.
info van de uitgever
[Vereniging voor Vrije Opvoedkunst, 2023]
De Vrijeschooluitdaging
op weg naar de bewustzijnsziel
Henk Kranenborg · alles van deze auteur
€ 25.50
